Manyetik tek kutup kavramı, yıllar uzunluğu üzerinde çokça araştırmanın yapıldığı, kuramsal olarak açıklayabilmemize karşın tabiatta var olduğuna dair rastgele bir delil elde edemediğimiz bir kavram. En kolay haliyle anlatacak olursak, elinizde bir mıktanıtısınız olduğunu hayal edin. Bu mıknatısı ikiye böldüğünüzde, bir kuzey, bir de güney kutbu olan, yani tekrar her iki kutba da sahip olan iki mıknatıs elde etmiş olursunuz. Mıknatıs bu bölünme sonrası kutuplarını kaybederek kuzey ve güney olarak ikiye parçalanamaz.
Şayet mıknatısı böldüğümüzde kuzey ve güney olmak üzere iki başka kutupta iki mıknatıs elde etseydik, burada yaşanan durum manyetik tek kutupluluğun bir delili olurdu. Lakin bilim insanları, şimdiye kadar bu kavramın tabiatta bir karşılığını bulamadı. Bunun yanında gerçekleştirilen pek çok araştırma, manyetik tek kutupluluğun tabiatta neden var olamayacağına dair pek çok bilgi sundu. Lakin yeniden de bilim insanları farklı usullerle manyetik tek kutup üzerine çalışmalar gerçekleştirerek ‘Eğer varsa bunu nereden anlarız?’ temelinde araştırmalar yürütmeye devam ediyorlar.
Dünya’nın manyetik alanında sıkışmış manyetik tek kutup izleri bulmak mümkün mü?
Manyetik tek kutbu tabiatta gözlemlememiş olsak da olmaları durumunda nasıl bir tesir yaratacaklarına dair bilgimiz mevcut. Fizikî ve matematiksel ölçümlemeler ile tespit edilebilen bu tesir, manyetik tek kutup araştırmalarında değerli bir kaynak misyonu görüyor. ABD’de Cornell Üniversitesi’nden bir küme araştırmacı da bu datalara dayanarak ‘Şayet manyetik tek kutup varsa, Dünya’nın güçlü manyetik alanı içerisindeki tesirini gözlemlemek mümkün olurdu‘ kanısıyla yola çıktı ve gezegenimizin manyetik alanı üzerinde müşahedeler yaparak bir cevap aradı.
Araştırma grubu, Dünya’nın manyetik alanı üzerinde araştırma yapabilmek için Avrupa Uzay Ajansı’nın (ESA) sağladığı dataları kullandı. ESA’nın Swarm misyonu, gezegenimizin manyetik alanı için bir cins haritalandırma çalışmasını içeriyor ve grup altı yıl boyunca toplanarak halka açık bir formda paylaşılmış bilgilerden faydalanarak araştırmayı gerçekleştirdi.
Elde bulunan altı yıllık bilgiler üzerinden Dünya’nın manyetik alanı üzerinde araştırmasını tamamlayan grup, bu yol ve elde bulunan bilgiler ile manyetik tek kutbun gezegenimizin manyetik alanında varlığına dair rastgele bir ize rastlamadı. Fakat araştırma için geliştirilen sistemlerin sonraki araştırmalar için düzgün bir kaynak olacağı düşünülüyor.