BlackRock, muhtemelen daha evvel ismini duymadığınız büyük bir varlık idare şirketi. Bu şirkete “dünyanın sahibi” de deniyor. Pekala onu bu kadar büyük yapan ne?
Şirketin sahip olduğu varlıkların bedeli 10 trilyon dolar civarında. Paranın büyüklüğünü anlamanız için bir bilgi verelim. Dünya üzerinde şu anda dolanımda olan para ölçüsü 40 trilyon dolar olarak görülüyor. Bu da demektir ki şirketin varlık bedeli, dünyada sirkülasyonda olan paranın dörtte biri kadar. Fakat onu “dünyanın sahibi” yapan yalnızca varlıklarının bedeli değil.
Amerika ve Çin hariç tüm ülkelerin iktisadından daha büyük bir şirket.
2023 yılı bilgilerine nazaran bu şirketin yönetilen varlığının pahası 10 trilyon dolar olduğundan bahsetmiştik. Bu, hafife alınabilecek bir ölçü değil. O denli ki ülkelerin ekonomilerini bile sollamış.
2023 yılı IMF en büyük ekonomiler sıralamasına bakarsak bu şirket, ABD ve Çin dışında kalan ülkelerin her birinin iktisadından daha yüksek bir varlığa sahip. 2023 yılında ABD 26 trilyon 185 milyar dolar gelire sahipken Çin 19 trilyon 244 milyar dolarlık gelire sahip. Üçüncü sıradaki Japonya’nın iktisadı ise BlackRock şirketinin varlıklarının yarısı kadar bile değil.
Her geçen gün, yönetilen varlıklarına yenilerini eklemeye devam ediyor. İçeriğimizin ilerleyen kısımlarında anlatacağım bir konu daha var. O da tek rakiplerinin kendileri olması.
Medyayı elinde tutuyorlar. İzlediğiniz televizyon kanalları ile bağlantıları var.
Şirket, medyada da var. BlackRock ve en büyük varlık idare şirketlerinden bir başkası olan Vanguard; Time Warner, Disney ve News Corp’un en büyük sahiplerinden ikisi pozisyonunda. Hepimizin bildiği FOX, CNN, NBC üzere kanallarda da büyük payları var. BlackRock şirketi tekrar hepimizin bildiği New York Times ile de temaslı.
Facebook, Instagram ve öbür sosyal medya mecralarında da hisse sahibi olmaları hiç şaşırtan değil. Yani günümüzde rastgele birini yoldan çevirip bu şirketi sorsak bilme ihtimali epeyce düşük. Ancak ona para kazandırmış olma ihtimali yüzde 100’e yakın.
Rakibinde payı var, rakibinin de kendisinde payı var.
Yönettikleri fon meblağlarına nazaran üç büyük varlık idare şirketinden bahsedilir. Bunlar; BlackRock, Vanguard ve State Street isimli şirketlerdir. Üçüncü olan State Street şirketinin sahibi, BlackRock şirketi. Ayrıyeten en büyük hissedarı, ikinci sıradaki Vanguard şirketinin tam olarak kendisi.
Kim kimin nesi, ne oluyor? Başınız gereğince karıştıysa özet geçiyorum: İlk 3 şirketten iki tanesi ortak aileye aitken bir tanesi farklı aileye ilişkin. Ancak o da hissedar olarak hisse alıyor. Bu üç şirket, kardeş kardeş büyüyüp birbirlerini besliyorlar fakat biz rakip sanıyoruz.
Aladdin isimli yazılımları ile bankaları ve kıymetli kuruluşları ellerinde tutuyorlar.
Aladdin’i bir yazılım olarak tanımlayabiliriz. İsmi masal kahramanı üzere gelse de yaptıkları epey gerçek! Büyük şirketler ve büyük bankalar, portföy idaresi için bu yazılımı kullanıyorlar. Zira bu yazılım; her piyasa, her şirket ve her varlık hakkında hayli süratli bir bilgi toplama aracı. Verilere daha süratli ve daha ayrıntılı ulaşım sağlamayı hangi büyük banka, hangi büyük şirket istemez ki?
BlackRock, bu türlü güçlü bir yazılımı ne karşılığında büyük şirket ve bankalara veriyordur? Elbet bir çıkarı vardır. Tahminen yazılımın bilemeyeceği lakin şirket ve bankaların birinci elden aldıkları bilgileri erkenden öğreniyorlardır.
Bu bir nevi güç birleştirme olayıdır diyebiliriz. Ayrıyeten büyük şirketlerin sahip olduğu bu baht yani Aladdin, küçük yatırımcılara dezavantaj olarak geri dönüyor. Zira BlackRock, piyasayı istediği halde yönlendirme gücünü elinde tutmuş oluyor.
En büyük yatırımları ortasında Apple ve Amazon var.
Şirket tam manasıyla her taşın altından çıkıyor. Federal rezerv, sağlık sigortaları, yatırım firmaları, STK’ler ve daha kaç alanda kendine büyük yer almış durumda. Otuzdan fazla ülkede faaliyet gösteriyorlar ve yüzden fazla ülkede de müşterileri var.
Şirketin en büyük yatırımlarından sizin de çok düzgün bildiklerinizi sıralayayım. Bu şirket; Apple, Microsoft, Intel, Amazon, Facebook, Tesla, Nike üzere markaların üst düzey yatırımcıları ortasında yer alıyor. Yani şirketin ismini hayatınızda bir sefer bile duymadan yıllarca onun büyümesine dayanak oldunuz.
BlackRock CEO’su Larry Fink, krizden etkilenmeyip krizi fırsata çeviriyor.
BlackRock CEO’su ve kurucu üyesi olan Fink neyi başardı da şirketi bugünkü pozisyonuna getirebildi? 2000 yılı başlarına kadar bu şirket de tıpkı öteki varlık idare şirketleri üzereydi. 2000 yılı sonrası öteki şirketlerden daha süratli büyümeye başladılar.
Hızla gelişmelerinde 2008 krizi onlara yardımcı oldu diyebiliriz. Krizden bahsedildiğinde sadece kaybedilenler, kaybedenler akla geliyor. Ama durum elbette bu türlü değil. Kaybedenler kadar kazananlar da var.
BlackRock şirketi, ABD hükûmeti ile uygun münasebetleri münasebetiyle ekonomik krizden kurtulma operasyonunda görevlendirildi. Yani batmış firmaların portföyleri, işletmeleri için BlackRock şirketine devredildi. Bir anda da yükselmeye başladılar ve günümüzde büyük servete sahipler.
Los Angeles’taki California Üniversitesi’nde Siyaset Bilimi alanında lisans derecesi alan Fink, yeniden birebir üniversitede Gayrimenkul alanında MBA derecesi aldı. First Boston’da evvel menkul değer tüccarı sonra firmanın tahvil departmanının yöneticisi olarak misyon aldı. Gayrimenkul, siyaset bilimi ve iktisat üzere alanlardaki bilgi ve deneyimi BlackRock şirketindeki başarısına giden adımlardı.
Bitcoin’e de el atmak için adımları sürüyor.
Dahil olup üzerinden para kazanamadıkları tek yer olarak gördükleri için olsa gerek; BlackRock şirketi, ABD Menkul Değerler ve Borsa Komisyonu’na müracaat yaptı. Bitcon’in düşüşünü fırsat bilerek ETF’deki Bitcoin varlıklarını saklama hizmeti için Coinbase sunmayı planlıyor. Elbette evvel onaylanması gerek.
Tabiri caizse kaybettikleri masa olmaya şirket, ABD Menkul Değerler ve Borsa Komisyonu’na müracaat yaptığı anda Bitcoin 500 dolar daha arttı. Kararın 240 gün içinde verilmesi gerektiğine bakarak 2024 yılında açıklanması bekleniyor.
Sonuç olarak çabucak her alanda yer alan ve “dünyayı ele geçiren” bu şirket, daha da büyümeye devam ediyor. Sınırları ne kadar zorlayacağı ise meçhul.