Sabahları uyanıp yeni bir güne başladığınızda etrafınızı buzlu bir camın ardından gördüğünüzü hayal edin. Üstelik anlık bir durum da değil; gün uzunluğu, aylarca hatta yıllarca bu halde hayatınıza devam etmek zorunda kalıyorsunuz.
Kulağa ürkütücü geldiğinin farkındayız. Pekala sırf birkaç dakikalığına da olsa görme bozukluklarıyla yaşayanlarla empati kurmaya ne dersiniz?
Miyop: Göz küresinin, olması gerektiğinden daha uzun bir hale gelmesiyle birlikte imajın retinanın önüne düşmesinin sonucudur.
Çevremizde, uzağı net görebilmek için gözlerini kısarak bakan insanlar görürüz. Kişinin istemsiz bir biçimde yaptığı bu hareket onun muhtemelen miyop olduğunun sinyalini verir.
En yaygın görme bozuklukları ortasında yer alan miyop görme bozukluğuna sahip olanlar, uzaktan gelen otobüsün numarasını seçmekte ya da televizyonda sinema izlerken alt yazıları okumakta zorlanabilir. Durum ciddileştikçe yani kişinin miyop derecesi arttıkça net görebileceği mesafe ise giderek kısalır.
Hipermetrop: Göz küresinin kenarlardan biraz basık bir durum almasıyla birlikte imgenin retina ardında oluşmasının sonucudur.
Özellikle belli bir yaştan sonra anne-babalarımızın kitap okurken yahut teknolojiye adapte olmuşsa sosyal medyada dolaşırken bakmak istediği şeyi uzaklaştırarak okumaya çalıştığına şahit oluruz. Hipermetrop hastaları, miyop olanların bilakis yakını görmekte zorlanırlar.
Ancak düşünülenin bilakis hipermetrop sadece yaşla bir arada görülmeye başlanan bir görme bozukluğu çeşidi değil, rastgele bir yaşta ortaya çıkabilecek bir göz kusurudur. Dışbükey mercekler kullanılarak tasarlanan gözlükler ve kontakt lenslerle kişinin görme konforu arttırılabilir.
Astigmat: Gözün ön kısmında bulunan korneanın simetrik olmaması durumudur.
Dışa kavisli, oval bir yapıya sahip olan korneada ışığın kırılarak retina üzerinde manzara oluşturduğunu lise bilgilerimizden hatırlıyoruz. Astigmatta ise korneada kırılan ışık birden fazla noktaya düşer. Pekala ya bunun sonucunda astigmatı olan biri nasıl görür?
Çoğunlukla genetik nedenlere bağlı olarak ortaya çıkan astigmatta kişi objeleri net bir halde seçemez, bulanık hatta çift görür. Miyop ve hipermetropla birlikte görülebilen bu görme kusurunun tesirleri, gözlük yahut kontakt lens yardımıyla giderilebilir.
Sarı Nokta (Makula Dejenerasyonu): Gözün art kısmında bulunan ve manzarayı algılayan kısım retinada bulunan, tıpkı vakitte en net imajın oluştuğu merkez nokta makulanın dejenerasyonu sonucunda meydana gelir.
Sarı nokta hastalığına sahip bireylerde görme kaybı görme alanının odak noktasında başlar ve vakit içerisinde oradaki hücrelerin azalmasıyla birlikte görme alanı kısıtlaması kenarlara yanlışsız yayılır.
Tamamen bir körlük kelam konusu olmasa da hastaların yaşam kalitesini önemli bir biçimde düşüren bu hastalık bilhassa ileri yaşlarda kendini göstermeye başlar. Kesin bir tedavi tekniği bulunmayan sarı nokta hastalığı başka ismiyle makula dejenerasyonunda bireylerin ömür kalitesinin arttırılması için birtakım yan tedaviler uygulanmaktadır.
Katarakt: Manzaranın retina üzerine düşmesini sağlayan göz merceğinin ekseriyetle yaşla birliktesaydamlığını yitirmesi sonucunda oluşan bir görme rahatsızlığıdır.
Katarakt olan şahıslar, buzlu bir cam gerisinden bakıyormuş üzere gördüklerini söylerler. Kimilerine nazaran göz hastalığı olarak kabul edilen katarakt, kimi tabiplere nazaran yaşlanmanın bir sonucudur.
Rahatsızlığın başlarında renklerde cansızlaşma, hafif bulanıklaşma görülür ve vakit içerisinde görme kalitesi azalır. Gelişmiş cerrahi operasyonlar sayesinde büyük ölçüde güzelleşme sağlanabilir.
Diyabetik Retinopati: İsminden de anlaşılabileceği üzere şeker hastalarında görülen, gözdeki damarların ve hudutların zedelendiği bir göz hastalığıdır.
Genel manada diyabet yani şeker hastalığı, sonları ve damarları önemli manada tesirler. Diyabetik retinopatide, beğenilen damarlar ve hudutların bulunduğu bölge olan retina hasar görür.
Lazer tedavisi ile hastanın ömür kalitesi büyük ölçüde arttırabilir. Lakin bu hastalıkla burun buruna gelmemek için birinci yapılması gereken, sağlıklı beslenmeye itina göstermek ve kan şekerini ülkü düzeylerde tutarak şeker hastalığından uzak durmak olacaktır.
Glokom (Göz Tansiyonu): Yükselen göz içi basıncından ötürü göz hudutlarının hasar görmesiyle oluşan bir göz hastalığıdır.
Gözde bulunan sonlar retinaya düşen imajın beyne iletilmesini sağlar, münasebetiyle bu hudutlar görme işlevini gerçekleştirilmesinde en büyük faktörlerinden biridir. Epeyce sinsi bir hastalık olan glokom, oluşmaya başladığı andan itibaren yavaş yavaş ilerler. Görme kaybıyla sonuçlanabilecek bu hastalığın erken teşhisi son derece değerlidir.
Retina Dekolmanı: Göz küresinin içerisinde bulunanretina katmanının ayrılmasıyla oluşan bi göz hastalığıdır.
Retinanın yırtılmaya başlamasının akabinde retina dekolmanı yani retinanın katmandan ayrılmasıyla hastalık süreci devam eder. Görmeyi önemli bir halde tehdit eden retina dekolmanında kişi, ağır bir halde uçuşan sinekler, flaş halinde ışık çarpmalarıyla karşılaşır. Erken devirde tespit edildiğinde cerrahi müdahaleyle büyük ölçüde düzeltilebilir.
Yukarıda yer verdiğimiz bütün göz hastalıkları ve görme bozukluklarında, öbür birçok hastalıkta olduğu üzere sorunun erken periyotta teşhisi epey değerlidir. Siz de benzeri görme bozuklukları yaşıyorsanız, çabucak bir göz hekiminden randevu alarak durum ciddileşmeden sorunu çözebilirsiniz.
Kaynaklar: 1, 2