Ülkemizde dolandırıcılık hadiselerinin değerli bir kısmı, elektronik aygıtların ve ikinci el araçların ticaretinde görülüyor. Çok sayıda insanın, birazdan vereceğimiz açıklamaları bile isteye yaparak haksız çıkar sağladığını söyleyebiliriz.
İkinci el araç alacaksanız, bu içeriğimizi okuduktan sonra ilanlardaki açıklamaları daha dikkatli okumaya başlayacaksınız. Pekala nedir tüketicilerin araç bakarken açıklama kısmında gördükleri bu dikkat cazibeli sözler?
“Şişirilmiş hasar kaydı”, birçok kişinin ilanlarda karşısına çıkan bir söz.
Hasarlı araç ilanlarının açıklama kısmında görebileceğimiz bu tabir, halk ortasında aracın olağanda “pert” biçimde hasarının olmadığı fakat sigorta şirketinden para almak için bu biçimde kayıt tutulduğu manasına geliyor. Aslında bu türlü bir açıklama, aracın küçük de olsa bir hasarı olduğunu lakin kaskodan para almak için sigorta şişirmesi telaffuzunu ortaya attığını gösteriyor.
Üzülerek söylüyoruz ki bu türlü bir durumda da tüketicilerin dikkatli davranması gerekiyor. Türkiye Sigorta Eksperleri Derneği Lideri Ahmet Erdem, bu bahis hakkında ikazlarda bulunurken bu telaffuzların de gerçeği yansıtmadığını söz ediyor. Yani araç bakarken bu tür ifadeler gördüğünüzde işkillenmenizde yarar var.
İlk olarak birtakım kavramları netleştirmek gerek.
Sigortacılık mevzuatına nazaran, toplumda ekseriyetle pert olarak isimlendirilen araçlar için iki prosedürün uygulandığı biliniyor. Bunlardan biri, ağır hasarlı; diğeri ise tam hasarlı araçlar için.
Zarar gören aracın rizikonun gerçekleştiği tarihteki bedeli ile tamir masraflarının aşması ve uzman raporuyla aracın onarılamayacak bir durumda olduğunun tespit edilmesi durumunda araç, tam hasarlı olarak kabul ediliyor.
Bu şartlar altında, aracın hurdaya ayrıldığını gösteren bir hurda tescil belgesinin sigortacıya sunulmadan tazminat ödenmiyor. Bu evrakla ilgili süreçler tamamlandıktan sonra, ilgili araçlar Etraf ve Şehircilik Bakanlığı tarafından lisans verilen tesislere teslim edilerek bertaraf ediliyor ve bu araçlar artık trafiğe çıkmıyor.
Ağır hasarlı bir aracın onarılabilir olduğu bilirkişi raporuyla teyit edildiği takdirde araç, ağır hasarlı olarak sınıflandırılır.
Aracın trafikten çekildiğini gösteren ve mevzuata uygun olarak damgalı bir tescil belgesi sigorta şirketine sunulmadan, araç sahibine sigorta tazminatı ödenmez. Bu tıp araçlar, çekme evrakı ile trafikten çekildikten sonra, onarım maliyetleri sigorta şirketi tarafından karşılanır ve Karayolları Trafik Kanunu’nun 41. unsurunda yer alan yeniden trafiğe çıkma prosedürüne dair düzenlemeler uygulanır.
“Çıtır hasarlı lakin sigorta şişirmesi” tabiri de aracın görünüşte hafif bir hasara sahip olduğunu, lakin bu hasarın sigorta şirketi tarafından abartıldığını yahut fazla bir halde talep edildiğini tabir ediyor.
Yani aracın fizikî olarak hafif bir hasar geçirdiğini ancak sigorta şirketi tarafından bu hasarın tamiri için daha fazla para talep edildiğini yahut hasarın boyutunu abarttığı öne sürülüyor.
Bu durumda, araç sahibi yahut satıcı, aracın hafif hasarlı olduğunu lakin sigorta şirketinin taleplerinin gereğinden fazla olduğunu argüman eder. Lakin bu çeşit tabirlerde dikkatli olmak gerekir zira her durumda gerçek durum net değildir. Aracın hasar geçmişi ve sigorta tezleri dikkatlice incelenmeli ve bir uzman tarafından değerlendirilmelidir.
Bu basamakta, aracın hasar kayıtları, bilirkişi raporunda belirtilen fiyatı yansıtıyor olabilir; lakin ağır hasarlı araçları satın alarak tamiratını yapan kişinin, bu araçların tamiratlarını eksper raporundaki standartlara uygun bir biçimde gerçekleştirip gerçekleştirmediği tüketici tarafından sorgulanmalıdır.
Sigorta şirketinin hasar meblağını şişirmesi üzere bir durum, aslında sigorta mantığı açısından makul bir açıklama değildir. Zira bu durumda sigorta şirketi daha fazla ödeme yapmak zorunda kalır.
Ayrıca trafik ve kasko sigortası kapsamında tazminat ödenen araçların hem ağır hasarlı hem de kısmi hasarlı durumlarının hasar bilgilerine, Sigorta Bilgi ve Nezaret Merkezi’nin sunmuş olduğu hizmetlerle ulaşılabilir.
