Yüksek enflasyon konut piyasasını da hareketlendirdi. Yüzde 70 enflasyona karşılık, TL mevduata uygulanan yüzde 17 faizle tasarrufları eriyen yurttaşın yatırım aracı olarak yöneldiği konutta, fiyatların çok arttığı ve bir balon oluştuğu belirtiliyor. Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) yöneticisi Ekonomist Prof. Dr. Seyfettin Gürsel, konutta son 1-2 yılda büyük bir balon oluştuğunu belirterek “İstanbul’da fiyatlar yüzde 184 arttı. Çok talep fiyatları artırdı. Enflasyon düşürse balon patlar” dedi.
Hükümetin inşaat kesimini canlandırmak için açıkladığı düşük faizli kredi projesiyle fiyatlar tekrar yükselirken ekonomistlere ve piyasa uzmanlarına nazaran konut yatırım için cazip olmaktan çıkıyor. Gayrimenkul kıymetlendirme kuruluşu Endeksa.com’un Nisan 2022 bilgilerine nazaran Türkiye’de konut satış fiyatları yıllık yüzde 147 artarken kira fiyatları yüzde 120 arttı.
“HER ŞEY ENFLASYONA BAĞLI”
Ekonomist Atilla Yeşilada, görüntü paylaşım sitesinde yaptığı değerlendirmede süratle artan konut fiyatlarının bir balona hakikat gittiğini savunuyor. Yeşilada, “Konut fiyatı- kira döngüsü Erdoğan’ın yarattığı makro-ekonomik dengesizliklerin sonucu. En erken üç ay içinde, en geç de seçimden sonra sona erecek. Son erdiğinde yatırım için konut alanlar, inşaat ve konut kredisi veren bankalar ve birçok inşaatçı büyük ziyan edecek” diye konuştu.
BETAM Yöneticisi Ekonomist Prof. Dr. Seyfettin Gürsel de konutta son 1-2 yılda büyük bir balon oluştuğunu savunanlardan. Gürsel, “Maliyet artışları ve döviz kurunun tesiri var fiyatlarda ancak balon da var. Zira TL’yi enflasyondan koruyacak bir şey kalmadı. 5 milyona konut alan yatırımcı 8 milyon olsun ister. Lakin enflasyon durulursa olmaz, fiyatı sabit kalır. Yani enflasyonda bir güzelleşme olursa, ya da enflasyona karşı koruyacak bir enstrüman oluşursa konuta gelen talep de kırılır. Her şey enflasyona bağlı” dedi.
“KONUT ZENGİNİ OLACAKLAR”
Artan enflasyona birlikte konut fiyatlarının daha da artacağını söyleyen Prof. Dr. Duran Bülbül ise alım gücünün eriyeceğini ve alınan konut kredilerinin ödenemeyeceğini söyledi. Bu haliyle kısa bir müddet sonra bankaların konut zengini olacağını söyleyen Bülbül, “Şu an kredi çekip alınacak mesken bulunamıyor. Bir ihtimal küçük kentlerde 400-500 bin lira olarak kredi çekenler olacak. Bugün 500 bin lira kredinin taksidi de 7 bin lira yapıyor. Bir mühlet sonra bunlar ödenemeyecek ve bankalara geçecek. Bankaların esasen yüzde 78’i yabancı, bankalar da bunları ucuz TL ile yabancılara peşkeş çekecek” yorumunu yaptı.
FAHİŞ FİYATA ‘CEZA’ GELİYOR
Son yıllardaki fahiş artışların üstüne geçen gün açıklanan konut kredisi finansman paketi ile birlikte değişen konut satış fiyatları da incelemeye alındı. Türkiye genelinde vergi daireleri liderleri, gayrimenkul dalı temsilcileri ile toplantılar yaparak bir gecede yüzde 30’u bulan artışları araştıracaklarını söyledi. Ankara’daki toplantıya katılan Ankara Emlak Komitecileri Odası Lideri Hakan Akçan, “Paketin açıklandığı gece yaşanan fahiş artışlar başta olmak üzere genel olarak son iki aydaki fiyat artışları incelenecek. Sıfır daire satan müteahhitler, mal sahipleri ve emlakçılar denetlenecek. Cezai süreç konusunda bir bilgi verilmedi bize lakin kontroller başladı” dedi. İstanbul’da da Maliye Bakanlığı temsilcileri, vergi dairesi müdürleri ile bir toplantı yapıldığını söyleyen İstanbul Emlak Komitecileri Odası Lideri Nizameddin Aşa ise cezai yaptırımların yolda olduğunu söyledi. Aşa şöyle konuştu:
“Bizden öncelikle emlakçıları ve mal sahiplerini bilgilendirmemiz istendi. Fiyat artışlarının piyasayı boğacağını ve hatta toplumsal patlamalara bile sebep olabileceğini söylediler. Biz aslında iletiyoruz bunu ancak maalesef deva olmuyor. Cezai yaptırım için çalışmalar sürüyor. Hem müteahhitlere hem de mal sahiplerine. Zira konut artık bir emtiaya döndü. Devlet piyasada emtia fiyatlarını fahiş artıranlara ceza kesiyor. Konut fiyatını fahiş artırıp piyasanın istikrarını bozana da kesecek.”