Coğrafi ortamlar yalnızca sosyokültürel alanda değil birebir vakitte iklim koşullarına bağlı olarak fiziken farklı olmamızda rol oynamakta. İnsanların görünüşlerindeki bariz zıtlıkları ele aldığımızda coğrafyanın ve münasebetiyle iklim değişikliklerinin etkisini gözlemleyebiliriz.
Brain, Behavior and Evolution mecmuasındaki bir araştırma yazısı, insan beyninin boyutunda iklim değişikliğine uyarlanabilir büyümeler ve küçülmeler olduğunu gösteriyor. İklim şartlarına nazaran adaptasyon geliştiren beyinde küçülmeler gözlemleniyor.
Kafatası büyüklüğü zekâ fazlalığı ile paralel bir formda artabilir mi? Beyin ve kafatası büyüklüğü entelektüel açıdan ne tabir ediyor?
İnsanların maruz kaldıkları ömür şartları ve bulundukları coğrafik bölgelerdeki ortam farklılıkları üzere dış etkenler morfolojik özellikler babında ayrımlaşma oluşmasına yol açıyor. Homo sapiens çeşidine dahil edilen insanların taşıdıkları homolog hücrelerdeki değişimler, kafatası ve diş anatomisi üzere farklı yapısal özelliklerin değişimine sebep olmakta.
Kafası büyük olan yahut alnı geniş olan insanların beyinlerinin daha büyük olduğunu hasebiyle daha zeki olduklarını düşünmemize sebep olan anatomik yapı, insanların ortasındaki genel bir ruhsal çağrışıma sebebiyet veriyor olabilir. Bu bahisteki oluşturmuş olduğumuz içeriğe göz atabilirsiniz;
Araştırma için epeyce fazla kaynak kullanıldı. Binlerce yıl öncesine ilişkin fosiller ve iklim hesaplamaları, zamansal fiyatlık hedeflenerek karşılaştırıldı.
Fosilleri yaşlarına nazaran kümelere ayıran Stibel, tahlilini dört farklı fosil yaş aralığını kullanarak gerçekleştirdi. Fosillerin beden boyutlarına nazaran kafatasları ve beyin hacimleri orantılarla hesaplandı. Toplamda 298 kafatasında ölçüm yapıldı. Beden ve kafatası boyutları karşılaştırılarak beynin boyutuna dair varsayımlar ise kafatası kapasitesi ölçümlerinden elde edildi.
Ardından Antarktika’daki Antarktika Buzul Çekirdeği Avrupa Projesi (EPICA) Dome C’den alınan sıcaklık bilgileri de dahil olmak üzere dört iklim kaydıyla karşılaştırma yapıldı. Son 50.000 yıldan 298 örneğin incelenmesini içeren araştırmada Jeff Morgan Stibel, sıcak iklim periyotlarında ortalama beyin boyutunda değerli bir azalma olduğunu ortaya çıkardı.
İnsan beyni sıcak iklimlere maruz kaldıkça küçülme gösteriyor! Beyin küçülmesindeki en büyük etken aslında maruz kaldığımız iklim değişiklikleri.
Jeff Morgan Stibel’ın 2022 yılında yayımlamış olduğu araştırma yazısı, dört iklim kaydı ile karşılaştırıldığı vakit daha soğuk iklim koşullarına maruz kalan insanların beyinlerinin boyutunun ortalamadan daha sıcak iklim koşullarında yaşayan insanlardan daha büyük olduğunu gösteriyordu.
Kısaca, araştırmanın sonucunda varılana nazaran iklim daha sıcak hale geldikçe beynin boyutu küçülmekte. Ayrıyeten Stibel; nem ve yağış düzeylerinin de sıcaklığa kıyasla daha az olsa da beyin gelişimini etkilediğini ortaya koydu.
Küresel ısınmanın beynimizi gitgide küçültebileceği ihtimali konuşuluyor. İlerleyen vakitlerde büyük problemlerle karşılaşabiliriz.
Araştırmada bahsedilene nazaran beşerler bilhassa son buzul maksimumundan yaklaşık 17.000 yıl sonra meydana gelen Holosen ısınma periyodu boyunca ortalama beyin boyutunda yüzde 10.7’nin biraz üzerinde önemli bir düşüş yaşadılar. Lakin Stibel’e nazaran beyin büyüklüğündeki değişiklikler iklim değişikliklerinden binlerce yıl sonra meydana gelme eğiliminde. Bu nedenle tıp seviyesinde adaptasyon ihtimali için birden fazla jenerasyon gerektiği gösteriliyor. Stibel’ın ortaya çıkardığı bu sonuçlar, devam eden küresel ısınmanın insan bilişi üzerindeki potansiyel olarak zararlı etkileri hakkında da tasalar uyandırdı.
Stibel, çağdaş beşerler ortasında beyin büyüklüğündeki ufak bir küçülmenin bile şimdi tam olarak bilinmeyen, önemli fizyolojik sonuçları olabileceğini savunuyor. Ve bilindiği üzere Stibel de dolaylı iklim tesirlerinin yanı sıra teknoloji ve kültür üzere iklim dışı faktörlerin de beyin büyüklüğünde değişikliklere yol açtığını belirtiyor.
