Ülkemizde beyaz karınca, uçan karınca üzere farklı isimlerle çağrılan termitler (akkarınca), koloniler hâlinde yaşamalarıyla ve çok süratli hareket etmeleriyle bilinir. Bu minik hayvanlar, insanlara direkt olarak bir ziyan vermese de odun ve organik unsurlar ile beslenmelerinden ötürü konutlarımıza doluştuklarını önemli kahırlar yaratabilirler.
Durum bu türlü olsa da dünya çapındaki termitlerin sadece %4’ü konutunuza önemli ziyanlar verebilecek kapasitededir. Odun yiyen termitler, tabiatta sıcak tropikal ve subtropikal ekosistemlerde büyük ve kıymetli bir rol oynamalarıyla da bilinir. Bu üslup şeylerle beslenirken, temel besinleri toprağa geri dönüştürür, karbonu da atmosfere salarlar. İşte termitlerin bu usul özellikleri üzerinde yürütülen bir araştırma da bu canlıların sıcağı ne kadar sevdiğini bir defa daha ortaya koyuyor.
Termitlerin daha sıcak ortamları sevdiği ve iklim değişikliğine katkı sağlayabileceği ortaya çıktı
Science mecmuası üzerinden yayımlanan çalışma, termitlerin sıcak ile bağı ve global ısınmaya tesirleri üzere bahisleri irdeledi. Araştırmacılar, incelemeleri sonucunda termitlerin daha sıcak şartlarda meyyit odunları daha süratli tükettiğini gözlemledi. Bu, 30 derece sıcaklığa sahip bir bölgede yaşayan termitlerin odunları 20 derece sıcaklıktaki bir yere oranla yedi kat daha süratli olduğunu ortaya koydu.
Peki bu ne demek oluyor? Sonuçlar, bu tiplerin tükettiği odunlar yoluyla atmosfere karbon salınımının yükseleceğini ortaya koyuyor. Araştırmacılar, termitlerin iklim değişikliklerine tesirlerini görmek için bir model kullandı. İncelemelerde, önümüzdeki yıllar içerisinde termit faaliyetlerinde ciddi bir artış yaşanacağı öngörüldü. Bu da meyyit odunların süratli tüketilmesinin iklim değişikliğinin hızlandıracağını gösterdi.
Termitleri anlamak gezegenimizin geleceği için ‘hayati öneme’ sahip
Termitlerin tükettiği odunlardan bir bahsedelim. Bilindiği üzere Dünya için büyük değer taşıyan ağaçlar, karbondioksiti emerek karbon döngüsünde önemli bir rol oynar. Her yıl büyüyen ağaçların birçoklarının küçük bir kısmı ise ölür. Bu da termit üzere canlıların beslendiği karbonla dolu ‘ölü odunları’ ortaya çıkarır. Bu meyyit odunlar süratli bir halde tüketildiğinde ise depolanan karbon tekrar atmosfere geri salınır. Lakin, bunun tam karşıtı gerçekleşir ve odunun çürümesi yavaşlatılırsa atmosferdeki karbondioksit ve metan ölçüsü azaltılabilir
İşte bu yüzden de bilim insanları iklim değişikliği tehlikesinin karbon salınımı yüzünden artması nedeniyle meyyit odunları çürüten organizmaların dinamiklerini anlamanın hayati bir önem taşıdığını söyleyerek bu usul araştırmalar gerçekleştiriyor.
Farklı bölgelerde aylar süren bir çalışma ile termitler hakkındaki yeni bilgilere ulaşan araştırmacılar, ayrıyeten bu cinslerin fazla yağışı sevmediğini, çoklukla düşük ve orta derecede yağışlı yerlerde odun tüketiminin az olduğunu da ortaya koydu. Çalışma buna örnek olarak, termitlerin tüketiminin Güney Afrika’daki bir subtropikal bir çölde, Porto Riko’daki bir yağmur ormanından 5 kat daha fazla olduğunu ortaya koydu.