İsrailli bilim insanları, bu ayın başında tüm dünyada yeni bir tartışma yaratan muvaffakiyetlerini paylaşmışlardı. Tarihte birinci kere sperm ve yumurta olmadan bir fare embriyosu oluşturulmuş, üstelik bu embriyo doğal bir rahim ortamında olmadan gelişmeye devam etmişti. Bugünse dünyanın öbür ucundan, ABD’den, çok daha büyük bir muvaffakiyetin haberi geldi.
Cambridge Üniversitesi ve Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü’den bilim insanlarının oluşturduğu takım, tıpkı İsrailli takım üzere kök hücreler ile sperm ve yumurtaya muhtaçlık duymadan fare embriyosu oluşturmayı başardı. Üstelik bu embriyonun kalbi atmaya başladı, beyin ve bedendeki öbür organların temelleri atıldı.
Bugüne kadar en fazla gelişen yapay embriyo:
Bilim insanları, embriyonun oluşturulması için memelilerin erken gelişiminde rol oynayan üç farklı kök hücre tipinden yardım aldı. Kök hücreler, bilim insanlarının tarifiyle birbiriyle ‘konuşturuldu’. Bu kök hücrelerin biri direkt canlının oluşmasını sağlarken, öbür ikisi ise canlının iç organlarının büyümesinde rol oynuyordu.
Bu üç kök hücre bir ortaya getirildi ve bilim insanları, geliştirdikleri yeni modelin doğal bir formda gelişen fare embriyolarıyla tıpkı formda sinir sistemi oluşturabileceğini gördü. Embriyo, bugüne kadar yapay olarak en fazla gelişen embriyoya dönüştü.
Kök hücreler, vakit geçtikçe embriyoda atan kalpler ve beyin için temel olacak yapıları oluşturdu. Hatta embriyoda, bir embriyonun geliştiği ve birinci haftalarında besin aldığı yolk kesesinin bile olduğu paylaşıldı. Yeni prosedür her ne kadar bilim dünyası için büyük bir adım olsa da insanlık, hala sperm ve yumurta olmadan yeni bir canlı oluşturmaktan çok uzakta. Bilimin bir sonraki evresi, yapay embriyolarda oluşacak iç organların sağlıklı olmasını, çalışmasını ve gelişmesini sağlamak olacak.
Araştırma, Nature mecmuasında yayımlandı.